„Żydowskie odrodzenie” (Martin Buber) na przełomie XIX i XX wieku zapoczątkowało okres transformacji Żydów w Europie Wschodniej w celu stworzenia nowoczesnej i świeckiej kultury żydowskiej, która nie była już zdominowana przez religię. Kijowska Kultur-Lige (Liga Kultury), założona w styczniu 1918 r., była najpotężniejszą instytucją kulturalną tego rozkwitu kultury żydowskiej i literatury jidysz. W tym samym okresie, w latach 1918–1921, na terenie dzisiejszej zachodniej Ukrainy doszło do około 1500 pogromów.
To osobliwe połączenie przemocy i estetycznego rozkwitu będzie głównym tematem wykładu. Jest nim także prześledzenie celów kulturalnych, estetycznych i poetyckich Kultur-Lige oraz prezentacja niektórych jej wybitnych przedstawicieli w literaturze i sztuce. Refleksja nad tym, jak żydowscy artyści i pisarze jidysz sytuowali się w tętniących życiem wydarzeniach europejskiego, rosyjskiego i ukraińskiego modernizmu i awangardy.
W jaki sposób eksperyment w sztuce stał się podłożem dla estetycznej refleksji nad przemocą pogromową. Jaką rolę w wyborach artystycznych odegrały tradycje żydowskie? Spojrzenie na artystów takich jak Issachar ber Ribak i Sara Shor lub autorów Dovida Hofshteyna, Peretza Markisha i Dovida Bergelsona będzie podstawą do poszukiwania odpowiedzi na postawione pytania.
Prof. dr Sabine Koller studiowała filologię romańską i słowiańską w Ratyzbonie, Grenoble i w Petersburgu. W 2002 r. uzyskała tytuł doktora na Uniwersytecie w Ratyzbonie i została wyróżniona nagrodą „e-on Kulturpreis Ostbayern” (e-on culture award) za wybitne osiągnięcia w nauce. W latach 2007–2012 była członkiem Young Academy (Junge Akademie an der Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften und der deutschen Akademie der Naturforscher Leopoldina). Uzyskane stypendium Diltheya na badania nad Chagallem w kontekście sztuki i literatury, finansowane przez Fundację Volkswagena (2005–2012), pozwoliło jej na rozpoczęcie badań porównawczych nad autorami jidysz i artystami żydowskimi. W 2013 r. Sabine Koller uzyskała status profesorki studiów słowiańsko-żydowskich na Uniwersytecie w Ratyzbonie. Jest to jedyna tego typu profesura w niemieckim środowisku akademickim.
W swojej refleksji naukowej Sabine Koller porusza się w obszarze teorii literatury i kultury, ze szczególnym uwzględnieniem poetyki, narratologii, intertekstualności, sztuk porównawczych i słowiańsko-żydowskiego transferu kulturowego w sztuce i literaturze. Jej obecne badania koncentrują się na literaturze jidysz w okresie sowieckim i reżimie stalinowskim.
